واکنش ها و پاسخ های جنسی انسان

واکنش ها و پاسخ های جنسی انسان

پاسخ جنسی یک تجربه روانی فیزیولوژیک واقعی است انگیختگی هم با محرک های روانشناختی ایجاد می شود و هم با محرک های جسمی میزان تنش هم از لحاظ فیزیولوژیک تجربه می شود و هم از لحاظ هیجانی و با ارگاسم به طور طبیعی ادراک ذهنی اوج واکنش جسمی و تخلیه وجود دارد رشد روانی – جنسی نگرشهای روانشناختی نسبت به تمایلات جنسی و نگرش به شریک جنسی مستقیما با فیزیولوژی پاسخ جنسی انسان ارتباط دارند و بر آن تاثیر می گذارند مرد و زن طبیعی تحریک جنسی یک ریشته واکنش های جنسی نشان می دهند ویلیام مسترز و ویر جینیا جانسون در نخستین توصیف مفصل این پاسخ ها مشاهده کرده اند که فرایند فیزیولوژیک شامل افزایش احتقان عروقی و میوتونی (تورم )‌و سپس در نتیجه ارگاسم کاهش فعالیت عروقی و تون عضلانی (فروخوابیدگی ) به وجود می آیند چهار چوب کتابچه تشخیصی و آماری اختلالات روانی DSM-Iv یک چرخه پاسخ چهار مرحله ای را مشخص نموده است

مرحله 1)‌میل جنسی

مرحله 2) بر انگیختگی

مرحله 3)‌ارگاسم

مرحله 4) فرونشینی


مرحله 1 – میل جنسی

این مرحله از مراحلی که صرفا از طریق فیزیولوژی شناخته می شوند متمایز است و گنجاندن آن در این طبقه بندی نشان دهنده توجه روانپزشکان به انگیزش ها سائق ها و شخصیت است این مرحله با تخیلات جنسی و میل به برقراری جنسی مشخص است

مرحله 2 – برانگیختگی

این مرحله در اثر تحریک روانشناختی (تخیلی یا وجود شی محبوب یا تحریک فیزیولوژیک (نوازش یا بوسه ) یا ترکیب هر دو ظاهر می شود و شامل احساس ذهنی لذت است در طی این مرحله احتقان آلت مردانه به نعوظ منجر می شود و احتقان آلت زنانه به لبز شدگی واژن می انجامد نوک پستان ها در هر دو جنس بر امدگی پیدا میکنند هر چند این حالت در زن ها شایع تر است کلیتوریس زنان سفت و متورم می شود و لب ها ی کوچک در نتیجه پرخونی وریدی کلفت تر می شوند بر انگیختگی اولیه ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد با ادامه تحریک بیضه های مرد تا 50 % بزرگتر می شوند و بالا می ایند لوله واژینال زنان در ثلث خارجی انقباض مشخصی پیدا می کند که به سکوی ارگاسمی معروف است کلیتوریس بالا آمده پشت سمفیز پوبیس قرار میگیرد در نتیجه به آسانی قابل لمس نیست ولی تحریک این ناحیه سبب کشش لب ها ی کوچک و حرکت تنه کلیتوریس و پره پوس آن می شود اندازه پستان زن 25% افزایش می یابد با ادامه تورم در آلت مرد و واژن زن تغییر رنگ ایجاد می شود که به خصوص در لب های کوچک مشخص می شود به گونه ای که لب های کوچک پهن تر شده و رنگ قرمز روشن یا تیره پیدا می کنند انقباضات ارادی در گروه وسیعی از عضلات صورت می گیرد میزان نبض و تنفس افزایش می یابد و فشار خون بالا می رود اوج برانگیختگی از 30 ثانیه تا یک دقیقه طول می کشد

مرحله 3 – ارگاسم

مرحله اوج لذت جنسی است که همراه با رفع تنش جنسی و انقباضات موزون عضلات میاندوراه و اعضا تناسلی لگنی است در مرد احساس ذهنی انزال به طور غیر قابل اجتناب سبب آغاز ارگاسم می شود و پس از آن خروج با فشار منی صورت می گیرد ارگاسم نر همچنین با چهار یا پنج اسپاسم موزون پروستات – کیسه های منی – مجرای ترشحی بیضه ها – پیشابراه – همراه است در زنان ارگاسم با سه تا پانزده انقباظ ثلث تحتانی واژن و انقباض های قوی و پایدار رحم از عمق به طرف گردن رحم مشخص است این انقباضات و سایر انقباضات در طی ارگاسم با فواصل زمانی 8% ثانیه رخ میدهد سایر تظاهرات عبارت است از حرکات ارادی و غیر ارادی گروه وسیعی از عضلات از جمله عضلات صورت و اسپاسم کارپوپدال فشار خون دیاستولیک و سیستولیک حدود 20 تا 40 میلی متر جیوه افزایش می یابد و ضربات قلب به 160 در دقیقه می رسد 3 تا 25 ثانیه طول میکشد و همراه با تیرگی خفیف هشیاری است

مرحله 4- فرونشینی

شامل رفع احتقان خونی آلت تناسلی فروخوابیدگی است که بدن را به حالت سکون قبلی باز می گرداند اگر ارگاسم روی دهد مرحله فرونشینی سریع و همراه با احساس ذهنی خوشی آرمیدگی عمومی و تمدد ماهیچه ای است ولی اگر ارگاسم رخ ندهد فرونشینی ممکن است 2 تا 6 ساعت طول بکشد و همراه با تحریک پذیری و ناراحتی باشد پس از ارگاسم مرد یک دوره بی پاسخی دارد که ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد در طی این دوره فرد قدرت نیل به ارگاسم دیگری را ندارد ولی زنان دوره بی پاسخی ندارند و می توانند ارگاسم های متعدد و موفق داشته باشند چرخه های پاسخ جنسی مرد و زن در جدول 1-7 و 2-7 و الگوی آن ها در اشکال 1-7 و 2-7 نشان داده شده است

تفاوت ها در محرک های شهوانی

تخیلات جنسی واضح نزد مردان و زنان شایع است محرک های بیرونی اغلب در دو جنس متفاوت است بسیاری از مردها نسبت به محرک های بینایی زنان لخت یا نیمه برهنه که شهوانی تصور می شوند و فقط به فکر ارضای جسمانی هستند پاسخ می دهند زن ها به داستان های عاشقانه با قهرمانان مهربان و احساساتی واکنش نشان می دهند که هیجان آن ها برای قهرمان آن ها را به تعهد همیشگی نسبت به او وا می دارد ویلیام مسترز و ویرجینیا جانسون چرخه پاسخ دوره واکنش جنسی مرد و زن را به چهار مرحله تقسیم نموده اند

1) مرحله انگیزش

2) مرحله پلاتو

3) مرحله ارگاسم

4) مرحله فرونشینی یا تحلیل ب

برای مرد فقط یک نوع الگوی پاسخ جنسی تصویر شده است مسلما معادل های قابل تشخیص متعدد ی در پاسخ جنسی مرد وجود دارد. معهذا چون این معادل ها معمولا به طول مدت واکنش مربوطند تا شدت ان تصاویر متعدد بیش از آن که فزاینده اطلاعات باشند تکراری خواهند بود در مقایسه با مرد برای زن سه الگوی پاسخ جنسی متفاوت فرض شده است باید تاکید شود که این الگوها شکل ساده شایع ترین انواع قابل مشاهده پاسخ جنسی زن بوده و نمونه هایی از انواع بی شمار ان است در ارزیابی واکنش جنسی زن هم شدت و هم طول مدت پاسخ عواملی هستند که باید در نظر گرفته شوند مرحله نخستین یا مرحله انگیزش دوره پاسخ جنسی انسان از هر منبع تحریک جسمی یا روان زا ممکن است پدید آید .

عامل تحریکی تاثیر عمده ای در برقراری افزایش کافی تنش جنسی و ادامه دوره پاسخ جنسی دارد اگر تحریک کافی برای توقعات فرد باشد شدت پاسخ معمولا به سرعت افزایش می یابد در این حالت مرحله انگیزش تسریع یا کوتاه میگردد اگر روش تحریکی از نظر فیزیکی یا روانی نامناسب بوده یا قطع شود مرحله انگیزش ممکن است بسیار طولانی شده یا حتی قطع شود این قسمت و قسمت انتهایی مرحله فرونشینی در برگیرنده قسمت عمده زمانی است که در یک دوره واکنش جنسی انسان صرف می شود در صورت دوام محرک جنسی موثر مرد یا زن از مرحله انگیزش وارد مرحله پلاتو می گردد در این مرحله تنش های جنسی شدت یافته و به بالاترین سطح خود می رسد و بالاخره ممکن است فرد به ارگاسم نزدیک شود طول مدت مرحله پلاتو بستگی به میزان موثر بودن محرک مورد استفاده و انگیزه فرد برای رسیدن به اوج تنش جنسی دارد.

اگر محرک یا انگیزه ناکافی بوده یا تمام محرک ها ناگهان قطع شود فرد به رفع تنش ارگاسمیک دست نیافته و به آرامی از مرحله پلاتو وارد یک مرحله بسیار طولانی فرونشینی خواهد گردید مرحله ارگاسمی محدود به چند ثانیه ای است که ضمن ان احتقان عروقی و میوتونی حاصل از تحریک جنسی آزاد می گردد.

این نقطه اوج غیر ارادی در هر سطح که نشان دهنده حداکثر افزایش تنش جنسی برای هر مورد خاص است پدید می آید کانون آگاهی ذهنی احساس شهوی ارگاسم در ناحیه لگن است و در زن مخصوصا در جسم کلیتورس واژن و رحم و در مرد در آلت مردانگی پرستات و کیسه های بیضه می باشد.

درگیری کل بدن در واکنش به تنش های جنسی هرچند از نظر فیزیولوژیک به خوبی معین شده است از نظر ذهنی بر اساس الگوهای پاسخ فردی تجربه می شود در تجربه ارگاسمی زنانه تغییرات فاحشی چه از نظر شدت و چه از نظر طول مدت مشاهده می شود در حالی که در مورد الگوهای استاندارد پاسخ انزالی مردان تغییرات فردی اندکی مشاهده می گرد.د مرد و زن از اوج حالت ارگاسمیک وارد آخرین مرحله دوره پاسخ جنسی یعنی مرحله فرونشینی میگردند.

این دوره بازگشت و زوال تنش به صورت الگوی پاسخ معکوس شخص را از مراحل پلاتو و انگیزش به حالت بدون تحریک باز میگرداند در زن ها این توانایی وجود دارد که از هر نقطعه مرحله فرونشینی در صورتی که در معرض تحریک کافی دیگر قرار بگیرند به یک تجربه ارگاسمی دیگر برگردند این امکان برای ارگاسم های متعدد خصوصا زمانی آشکارتر است که برگشت در سطح تنش پلاتو صورت گرفته باشد در مرد مرحله فرونشینی شامل یک دوره بی پاسخی (refractory وperiod اضافی است که ممکن است در مرحله بازگشت تا پایین ترین سطح انگیزش در دوره واکنش ادامه یابد تحریک مجدد به سطح بالاتر تنش جنسی فقط پس از ختم این دوره بی پاسخی امکان پذیر است به استثنا موارد معدود توانایی فیزیولوژیک مردها برای واکنش به تحریک دوباره به مراتب کمتر از زن ها است بقایای فیزیولوژیک تنش جنسی معولا در مرد و زن به کندی از بین می روند مگر این که حالت رهایی ارگاسمیک بسیاری عمیق و مغلوب کننده ای تجربه شده باشد برگشت به حال عادی زمانی تکمیل میشود که تمام محرک های جنسی موقوف شده باشند.

همیشه باید به خاطر داشت که تفاوت های فردی قابل توجهی در طول مدت و شدت هر پاسخ فیزیولویک خاص نسبت به تحریک جنسی وجود دارد آن عده از واکنش هایی که در اوائل دوره ظاهر شده و بدون انقطاع در طول چند مرحله ادامه می یابد بارز و آشکار هستند (مثل نعوظ آلت درمرد و لیز شدن واژن در زن ) معهذا برخی از پاسخ های فیزیولوژیک ماهیت زودگذار داشته و ممکن است محدود به یکی از مراحل دوره باشند نمونه های آن عبارتند از تغییر رنگ لب های کوچک فرج در مرحله پلاتو در زن و احتقان سر آلت درمرد به طور خلاصه تقسیم بندی دوره پاسخ جنسی مرد یا زن به چهار مرحله خاص مسلما برای ارزیابی جنبه های روان زای تنش های جنسی ناکافی است معهذا برقراری این طرح کاملا اختیاری علاوه بر نشان دادن طرح تشریحی شمول و جایگزینی صحیح خصوصیات پاسخ فیزیولوژیک را در طیف متوالی واکنش انسان به تحریک جنسی موثر تامین میکند پاسخ های فیزیولوژیک اساسی بدن انسان به تحریک جنسی ماهیت دوگانه دارد پاسخ اولیه نسبت به تحریک جنسی احتقان عروقی وسیع و پاسخ ثانوی افزایش عمومی قوام عضلانی است انتشار احتقان عروقی ممکن است سطحی یا عمقی بوده و میوتونی با انقباض های عضلات ارادی یا غیر ارادی خودنمایی کند شدید ترین واکنش های احتقانی میوتونیک به مراحل پلاتو وارگاسمیک دوره پاسخ جنسی محدود هستند نمونه های زیادی از این قرائن فیزیولوژیک افزایش تنش جنسی وجود دارد.

منبع: پایگاه روانشناسی آزاد