عشق ورزی و عشق بازی
آموزش مسائل جنسی و ارائه راهکار برای مشکلات جنسی زوجینعشق ورزی و عشق بازی
آموزش مسائل جنسی و ارائه راهکار برای مشکلات جنسی زوجیندرمان کیست پستان و درد پستان
بیماری فیبروکیستیک پستان (کیست پستان) عبارت است از یک
بیماری شایع پستان در خانمها که مشخصات آن معمولاً عبارتند از:
توده‌های غیرسرطانی و نیز درد. این بیماری می‌تواند از سنین بلوغ تا
حوالی 50 سالگی رخ دهد (حدود 20% خانمهایی که در سنین قبل از
یائسگی قرار دارند دچار این بیماری هستند). این بیماری غالباً پس از
یائسگی برطرف میشود (مگر این که هورمون درمانی با استروژن انجام
گیرد). این بیماری از آنجایی که شایع است، دیگر به عنوان
بیماری در نظر گرفته نمی‌شود و معمولاً نگرانی از بابت آن وجود ندارد.
علایم شایع
توده‌ها معمولاً در هر دو پستان وجود دارند. ممکن است تنها یک توده وجود داشته باشد، اما معمولاً چندین توده وجود دارد.
-
وقتی که روی این توده‌ها با نوک انگشتان فشار آورده میشود، بافت
آن مقاومت نشان میدهد و فشرده نمی‌شود. این توده‌ها ممکن است به
هنگام لمس دردناک باشند.
- درد در کل پستان، خصوصاً درست قبل از شروع عادت ماهانه
- این توده‌ها غالباً قبل از عادت ماهانه بزرگ میشوند و بعد از آن کوچک میشوند.
- اندازه توده‌ها متغیر است. اگر توده‌ها نسبتاً بزرگ و در سطح پستان باشند، میتوان آنها را به راحتی حرکت داد.
- توده‌های عمقی را شاید بتوان از سرطان پستان افتراق داد.
- ترشح از نوک پستان
علل
ناشناخته
هستند، اما بروز آن احتمالاً به استروژن و دیگر هورمونهای تولید شده
توسط تخمدانها مربوط است. میزان دریافت چربی نیز شاید نقش داشته
باشد.
عوامل افزایش دهنده خطر
در بعضی از تحقیقات نشان
داده شده است که نوشیدن قهوه و سیگار کشیدن موجب افزایش بروز این
بیماری و گستردگی زیادتر آن میشود. اما در بعضی دیگر از تحقیقات،
این عوامل خطر به اثبات نرسیدند.
پیشگیری
در هر حال تا
زمانی که تکلیف این مسأله دقیقاً روشن نشده است، بهتر است سیگار
نکشید و از نوشیدنیهای کافئین‌دار پرهیز کنید.
پس از تشخیص،
پستانها باید هر ماهه توسط خود فرد از نظر به وجود آمدن توده‌های
جدیدتر یا تغییر درتوده‌های قبلی بررسی شوند. در صورت بروز هرگونه
تغییری به پزشک باید اطلاع داده شود.
ماموگرافی به طور منظم
عواقب مورد انتظار
توده‌های
پستانی مرتباً ظاهر و پس از مدتی برطرف میشوند. البته بعضی از
توده‌ها از بین نمی‌روند و به طور دایمی باقی خواهند ماند. این
توده‌ها سلامتی را به خطر نمی‌اندازند.
گاهی میتوان بعضی از
کیستها را با سوزن تخلیه کرد، که نهایتاً باعث میشود توده از بین
برود. اگر توده پس از تخلیه کردن، به طور کامل از بین نرود، احتمال
دارد سرطانی باشد و باید از آن نمونه گرفته شود و تحت بررسی
میکروسکوپی قرار گیرد.
عوارض احتمالی
ندرتاً اتفاق می‌افتد
که بعضی از توده‌ها ظاهراً خوش‌خیم به نظر می‌رسند اما در واقع
سرطانی هستند. بنابراین برای رد سرطان غالباً لازم میشود بررسی‌های
تشخیصی انجام گیرند.
درمان
اصول کلی
- بررسی‌های
تشخیصی عبارتند از ماموگرافی، سونوگرافی (برای افتراق ضایعات کیستیک
از ضایعات توپر مفید است)، و نیز اقدامات تشخیصی مثل نمونه‌برداری
یا تخلیه کیست
- پستانها باید درست قبل یا به هنگام شروع عادت
ماهانه هر ماهه توسط خود فرد معاینه شوند. در صورت بروز هرگونه
تغییری در توده‌هایی که قبلاً تشخیص داده شده‌اند، به پزشک خود
مراجعه کنید.
- سالانه حداقل یک بار برای معاینه پستان یا سایر
بررسی‌ها به پزشک خود مراجعه نمایید. اگر سابقه سرطان در خانواده شما
وجود دارد، امکان دارد نیاز به انجام معاینات به فواصل کمتر باشد.
- امکان دارد گذاشتن کمپرس سرد روی توده‌ها برای تخفیف درد کمک‌کننده باشد.
- هم در روز و هم در شب باید از یک سینه‌بند مناسب استفاده شود.
- گاهی توصیه میشود تومورهای خوش‌خیم یا ضایعات محتوی چربی نکروز شده در آورده شوند.
داروها
ممکن است برای درد، مصرف اسپیرونولاکتون و ویتامین ب6 یا ید توصیه شود.
ممکن
است مصرف یک داروی ادرارآور (دیورتیک) به مدت 10-7 روز قبل از
عادت ماهانه برای بعضی از بیماران کمک‌کننده باشد.
ممکن است برای بعضی از علایم شدید، دانازول یا بروموکریپتین تجویز شود.
شواهدی وجود دارد مبنی بر این که ویتامین ـ ای ممکن است مفید باشد.
فعالیت
محدودیتی برای آن وجود ندارد. اما باید از فعالیت‌هایی که ممکن است باعث وارد آمدن آسیب به پستانها شوند خودداری گردد.
رژیم غذایی
از نوشیدنی‌هایی که حاوی کافئین هستند (قهوه، چای، و برخی نوشیدنیهای دیگر) پرهیز کنید.
از خوردن غذاهای چرب و سرخ‌کردنی خودداری کنید. نمک رژیم غذایی نیز باید کم شود.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
اگر هر کدام از موارد زیر رخ دهند:
- در پستان توده‌های تشخیصی داده نشده وجود داشته باشد.
- متوجه تغییراتی در توده شده‌اید، یا توده‌های جدید ظاهر شد
- ترشح از نوک پستان وجود داشته باشد.
- دو سال است که معاینه پستان توسط پزشک انحام نشده است.
-
شما دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید. داروهای مورد استفاده در
درمان ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند.
کیست‌های پستان کیسه‌های پر از مایعی هستند که هنگامی تشکیل میشوند که غده‌های مولد شیر بزرگ می شوند.
علت
بروز این کیستها هنوز کاملا مشخص نشده است، گرچه اعتقاد بر این است که
ایجاد آنها ناشی از به هم خوردن تعادل تولید و جذب مایع است.
کیست‌های پستان به خصوص در زنان در میان سنین 40 و 60 شایع هستند.
این کیستها به صورت توده‌هایی در پستان احساس میشوند، اما برخی دیگر آنقدر کوچک هستند که تنها با ماموگرافی قابل تشخیص هستند.
اغلب
کیست‌های پستانی خوش‌خیم هستند، و معمولا با افزایش خطر ابتلا به سرطان
پستان همراه نیستند. اما همه کیستها باید بدون تاخیر بوسیله دکتر ارزیابی
شوند.
علائمی که گیج می‌کنند!
علائم سرطان سینه می‌تواند
خیلی گسترده باشد؛ از توده پستان گرفته تا تورم وتغییر در پوست آن. البته
لازم است بدانید هرچند که دربسیاری از مواقع هیچ علامتی وجود ندارد اما
وجود علامت هم همیشه ناشی از سرطان نیست و ممکن است ناشی از عفونت یا کیست
در پستان باشد.
در هرحال با دیدن علائم لازم است که به آن توجه کنید تا
خدای ناکرده بی‌توجهی موجب پشیمانی آینده نشود. برای این کار لازم است
هرماه خودتان را معاینه کنید و درصورت مشاهده علامتی با پزشکتان مشورت
کنید.
بر خلاف تصور اغلب زنان، سرطان سینه معمولا درد ندارد. این سرطان
معمولا با وجود توده در پستان یا زیر بغل، ترشح از نوک سینه یا فرو رفتگی
آن، یا تغییرات پوست آن مشخص میشود. بنابر این درصورت مشاهده هرکدام از
علامت‌های زیر به پزشک مراجعه کنید:
اگر توده‌ای در سینه داشتید؛
اگر در زیر بغل و بالای ترقوه توده‌ای داشتید که بعد از 2 هفته از بین
نرفت؛ اگرشکل و اندازه یکی از سینه‌هایتان به تازگی تغییر کرده یا از نوک
آن مایع ترشح میشود؛ اگر به تازگی نوک سینه فرو رفته یا رنگ و بافت پوست
آن تغییر کرده (مثلا قرمز شده یا مانند پوست پرتقال فرورفتگی پیدا کرده).
اگر
زود قضاوت کرده باشید با خواندن جملات بالا با خود گفته‌اید: این که کاری
ندارد. معلوم میشود تشخیص این بیماری خیلی هم راحت است!
اما اشتباه
کرده‌اید، چون این علامت‌ها همیشه خبر از سرطان نمی‌دهند. خوشبختانه شانس
زیادی وجود دارد که علت چیز دیگری به غیراز سرطان باشد.
توده‌هایی که می‌آیند و می‌روند!
پیدا
کردن توده در پستان یک علامت هشداردهنده است، اما همیشه هم به معنی سرطان
نیست. اغلب توده‌های پستان غیرسرطانی و خوش خیم هستند ولی با این حال لازم
است که تمام توده‌ها توسط پزشک بررسی شوند. (قضیه تشخیص زودتر، درمان بهتر
که یادتان هست!)
بیش از نیمی از خانمها تغییرات «فیبرو کیستیک» را
تجربه می‌کنند: توده‌های دردناک در سینه که در بخشی از دوره ماهانه ظاهر
شده و سپس از بین می‌روند. این تغییرات ناشی از نوسان هورمون‌ها در طول
دوره ماهانه و نزدیک به زمان یائسگی است.
علت این تورم در واقع
تکثیر سلول‌های غدد پستان و رشد و ایجاد بافت فیبروز در آن است. کیست‌های
بزرگ‌تر وقتی ایجاد میشوند که این رشد زیاد، جلوی خروج ترشحات را از مجرای
غده بگیرد. این توده‌ها معمولا در لمس جابه‌جا شده و درد مبهمی در سینه
ایجاد می‌کنند.
کیستها، کیسه‌های پر از مایعند که با اتساع و گشاد
شدن مجرا ایجاد میشوند. این توده‌ها ممکن است نرم یا سفت باشند و وقتی
فشارشان می‌دهید کمی حرکت کنند. زنانی که به یائسگی نزدیک میشوند معمولا
این توده‌های سفت وحساس را لمس می‌کنند که می‌آیند و می‌روند.
این
کیستها اغلب 2هفته قبل از عادت ماهانه پدیدار شده و بعد از خونریزی ماهانه
خودبه‌خود ناپدید میشوند. درد آن هم با کوچک شدن کیست از بین میرود.
لازم است بدانید پزشک برای تشخیص توده‌ها از یکدیگر به روش‌های کمکی مانند
بررسی محتوا و جنس توده با سوزن باریک (FNA) نیاز دارد.
فیبرآدنوم
توده‌های گرد لاستیکی و سفتی هستند که در اثر رشد بیش از حد بافت همبند و
غددی ایجاد میشوند. این توده‌ها ممکن است به اندازه یک گوجه هم بشوند اما
معمولا درد ندارند و وقتی فشارشان می‌دهید سرجایشان برمی‌گردند. این
توده‌ها هم با تغییرات هورمونی بزرگ و کوچک شده و بیشتر در خانم‌های جوان
دیده میشوند.
ماستیت یا عفونت سینه اغلب به‌وسیله باکتری‌هایی
ایجاد میشود که هنگام شیر دهی وارد بافت سینه میشوند. اگر این عفونت موجب
آبسه شود شما خواهید توانست توده یا بافت ضخیم شده پستان را لمس کنید. این
عفونت گاهی هم در زنان بعد از دوران یاثسگی دیده میشود. در این حالت
مجراهای شیر به‌خصوص در اطراف هاله پستان متورم شده و می‌توانند موجب درد و
ترشح از نوک سینه و حتی فرورفتگی آن شوند.
ضربه به سینه هم ممکن
است حالتی ایجاد کند که پزشکان به آن نکروز چربی می‌گویند. در این حالت
توده سفت، گرد و متحرک بوده و خودبه‌خود محو میشود. گاهی هم تومورهای خوش
خیم مانند پاپیلومای داخل مجرای شیر، علت توده‌های سینه است. این تومور
ممکن است موجب ترشح از نوک پستان هم بشودکه معمولا خونی است.
اما
توده‌های سرطانی پستان، معمولا بدون درد، سفت و بی‌شکل بوده و زیر دست حرکت
نمی‌کنند چون توده به عضله زیری چسبیده است، پوست این ناحیه ممکن است قرمز
یا فرو رفته باشد.
هر ترشحی نشانه سرطان نیست!
از
آنجا که پستان یک غده است، ممکن است به‌طور طبیعی از نوک آن مایعی خارج
شود، حتی اگر شما هیچوقت باردار نشده باشید. ترشح از نوک سینه یک مشکل شایع
بوده اما به ندرت ناشی از سرطان است. این مشکل وقتی بیشتر مورد توجه قرار
می‌‌گیرد که تنها از یک سینه بوده یا خونی باشد که باز هم لازم است پزشک
تمام ترشحات نوک پستان را بررسی کند.
علاوه بر دستکاری و تحریک
سینه‌ها با فشار دادن آن (که ممکن است در معاینه مکرر پستان اتفاق بیفتد)،
گشاد شدن مجاری پستان به‌خصوص بعد از 40 سالگی و همان‌طور که قبلا هم اشاره
کردیم پاپیلومای داخل مجاری، ضربه، آبسه و تغییرات فیبروکیستیک هم
می‌توانند عامل این ترشح باشند.
گالاکتوره حالت دیگری است که از
سینه ترشحی مانند شیر بیرون می‌آید. علت این ترشح، تولید بیش از حد هورمون
پرولاکتین است. هرنوع اختلال هورمونی مانند بارداری و زایمان، مصرف قرصهای
ضد بارداری، مشکل غده تیروئید و تومور در هیپوفیز (که محل کنترل ترشح
پرولاکتین است) هم ممکن است باعث این ترشح سفید، شفاف یا زرد شود.
اشتباهات گریز ناپذیر!
فرورفتگی
نوک سینه هم در بسیاری از خانمها به‌طور طبیعی وجود داشته و تنها تفاوتی
طبیعی در گونه انسان است، اما اگر به تازگی ایجاد شده باشد باید به آن توجه
کرد. علل دیگر این فرو رفتگی، غیراز سرطان می‌تواند عفونت زیر هاله پستان،
اتساع و التهاب غدد زیر ناحیه و جراحی قبلی آن باشد.
تغییرات پوست
پستان مانند قرمزی، تغییر در بافت و چروکیده شدن و فرورفتگی پوست پستان هم
علائم دیگری هستند که اگرچه ممکن است در بیماریهای پوستی مانند اگزما هم
دیده شود، اما ممکن است نشانه‌ای از سرطان التهابی سینه باشد که در آن
قسمتی از پوست سینه متورم و قرمز شده و مانند پوست پرتقال سوراخ سوراخ است.
بنابر این با ظهور هر کدام از علائم لازم است برای بررسی بیشتر به پزشک
مراجعه کنید.
با همه این اوصاف، مطالعات نشان داده است که اغلب خانمها نسبت به تغییرات سینه حساس نیستند.
مطالعه
جدید در انگلیس نشان میدهد: تنها 10 درصد خانمها به فرورفتگی نوک پستان
توجه می‌کنند؛ 14 درصد به تغییرات پوست سینه توجه دارند؛ 16 درصد ترشحات
نوک سینه را کنترل می‌کنند؛ 22 درصد تغییرات ظاهری سینه را بررسی می‌کنند؛
23 درصد به تغییر اندازه پستانها حساس هستند؛ و بالاخره حدود نیمی از
زنان، وجود توده زیر بغل را بررسی می‌کنند؛ علامتی که بیشتر از هر علامت
دیگری می‌تواند مطرح‌کننده سرطان پیشرفته سینه باشد.
درد پستان
درد و ناراحتی است که معمولاً یک یا هر دو پستان را مبتلا می سازد .
سن : بیشترین شیوع بین 50- 15 سالگی است .
ژنتیک و نحوۀ زندگی : عوامل خطر به علل آن بستگی دارند .
درد
پستان مشکل بسیار شایعی است در اغلب خانمها درد دوره ای است ، شدت درد در
پاسخ به تغییرات هورمونی سیکل قاعدگی متنوع می باشد . این درد دوره ای
معمولاًبیشترین شدت را قبل از پریود دارد و هر دو پستان را مبتلا می سازد .
درد پستان دوره ای برای حدود یک دوم خانمها مشکل طولانی مدتی محسوب می شود
. در خانمهایی که درد پستان دوره ای شدید و مکرر دارند و همراه با توده
پستان گسترده دارند ، این مشکل قبل از پریود شدیدتر می شود . درد ممکن است
با استرس و مصرف نوشیدنیهای خاص کافیئن دار شدیدتر شود . در بعضی خانمها ،
درد پستان به قاعدگی بستگی ندارد . یکی از علل درد پستان غیر دوره ای
کشیدگی عضله است . به ندرت درد به علت کیست یا سرطان پستان می باشد . این
درد نیز ممکن است ناشی از یک مشکل کوتاه مدت نظیر التهاب بافت پستان به علت
عفونت یا تراکم و تجمع شیر در پستان پس از زایمان باشد . بعضی مواقع علت
درد پستان ناشناخته است . در صورتیکه فرد پستانهای بزرگ داشته باشد ، مستعد
ابتلا به درد دوره ای و غیر دوره ای می باشد .
اقدامات درمانی
پزشک
در مورد درد پستان سوال خواهد نمود تا در صورت وجود ، از طرح خاص آن اطلاع
یابد . وی پستانها را معاینه خواهد نمود و این بدین منظور است تا در صورت
وجود بیماری زمینه ای مانند کیست یا نواحی حساس اطراف عضلات ، آنها را
بیابد ، اگر در طی معاینه و مشاوره مشخص گردید که عامل زمینه ای وجود ندارد
، پزشک از بیمار می خواهد تا هنگام و زمان درد ، آن را ثبت نماید واین امر
کمک به تائید درد دوره ای می نماید . در صورتیکه پزشک مشکوک به بیماری و
عامل زمینه ای بوجود آورنده درد شود ، بیمار را به کلینیکی جهت ماموگرافی و
سونوگرافی ارجاع می دهد . تا به بررسی ناهنجاریهای بافت پستان بپردازد .
درد خفیف دوره ای طور طبیعی نیاز به درمان ندارد . در تعداد 10% از خانمها
درد آنقدر شدید است که زندگی روزانه فرد را دچار اشکال نموده و آن را مختل
می کند . استفاده مقادیر زیاد روغن گل پامچال ، موجب کاهش بافت پستان به
هورمونهای جنسی می شود . در هر حال در صورتیکه این درمان مؤثر نباشد یا درد
شدید باشد پزشک دانازول Danazol تجویز می نماید . دانازول دارویی است که
عملکرد اثرات هورمونهای زنانه را روی پستان کاهش می دهد . هر چند این دارو
در بهبود درد مؤثر است ، اما ممکن است عوارض جانبی چون آکنه ( جوش ) و
افزایش وزن داشته باشد . درد های دوره ای به دنبال یائسگی کاهش می یابند ،
اما در صورت مصرف داروهای جایگزینی هورمونی ، درد پس از یائسگی نیز ادامه
می یابد اما اغلب پس از چند ماه بهتر می شود . در صورتیکه در پستان بی
ارتباط به سیکل ماهانه باشد ، باید عامل آن درمان شود . کیستها معمولاً
تخلیه می شوند و در صورت وجود عفونت ، آنتی بیوتیک تجویز می شود . داروهای
ضد التهاب غیر استروئیدی به بهبود درد عضلانی کمک می نمایند .
اقدامات مؤثر
درد
پستان ممکن است با پوشیدن پستان بندی که پستانها را بطور مناسب حفاظت می
کند ، بهتر شود . در صورت احساس سنگینی و درد شدید پستانها ، فرد نیاز به
پوشیدن پستان بند در شب دارد . دردهای دوره ای ممکن است با قطع مصرف کافیئن
، انجام تمرینات ریلکسیشن که موجب کنترل استرس می شود و کاهش وزن که موجب
کوچک شدن اندازه پستان می شود ، بهبود یابد . بعضی خانمها مصرف ویتامین E
به شکل مکمل را سودمند یافته اند . اثر این ویتامین دراین دردها از نظر
علمی ثابت نشده است .
درمان کیست پستان و درد پستان
یکی از علل کیست پستان در خانم ها، کمبود روی می باشد و دیده شده است که با تجویز روی بهبودی در آنها حاصل شده است.
روی (zinc): بهترین منبع غذایی روی، گوشت است. بهترین گوشت، گوشت سفید مرغ است. بهترین نوع ماهی هم سالمون یا همان ماهی آزاد است. افراد گیاهخوار می توانند به جای گوشت از حبوبات یا بادام زمینی استفاده کنند. هیچ میوه ای در این گروه به تولید تستوسترون کمک نمی کند چون استفاده منابع گیاهی روی برای بدن دشوارتر است و منبع خوبی برای تستوسترون شمرده نمی شود.
کیست و عفونت پستانها با انداختن 4 عدد زالو زیر هر پستان برطرف و معالجه میشود.
در خصوص کیست پستان: قهوه و کاکائو و چای پر رنگ و نوشابه های کولا(سیاه رنگ)،مصرف روغن جامد،کشیدن سیگار ،مصرف هورمون و ... از دیگر عواملی هستند که برای جلوگیری از گرفتاریهای بعدی کیست پستان باید مصرف انها محدود شود
جوشانده گیاه بومادران روزی سه استکان برای برطرف کردن کیست پستان مفید است
قرص اچ دی این دارو علاوه بر پیشگیری از بارداری، در پیشگیری از سرطان تخمدان یا آندومتر، کاهش کیست‌های تخمدانی، بیماری خوش‌خیم فیبروکیستیک پستان و کاهش میزان غدد خوش خیم پستان مفید است
بدون نسخه میتوان از داروخانه ها این دارو را تهیه کرد ولی بهتر است که با مشورت پزشک تجویز شود مخصوصا اگر بیماری خاصی غیر از این بیماری دارید. این داروها برای رفع درد پستان و کیست پستان معرفی شده است
ویتاگنوس
اشکال دارویی :قطره 30 میلی لیتری
موارد مصرف : ویتاگنوس جهت رفع اختلالات قاعدگی و یائسگی بکار می رود .(رفع یائسگـی زودرس-سنـدرم قبل از قاعدگـی-کاهش شـیر مادر -حساسیت پستان هـا و درمان گرگرفتگی)- و دیگر خواص آن عبارتند از:
از رشد فیبروم در جدار رحم جلوگیری می کند.
با تنظیم هورمونهای زنانه از بروز پریود دردناک پیشگیری می کند.
بواسطه تعدیل نسبت پروژسترون به استروژن از بروز اختلالات قاعدگی جلوگیری می کند.
در مواردی که تخمدان قادر به تخمک گذاری نمی باشد با اصلاح نسبت پروژسترون به استروژن باعث افزایش عملکرد تخمدان و بهبود تخمک گذاری می شود(نارسایی تخمدان)
از درد پستانها، ورم و درد بدن در حین قاعدگی می کاهد.
اجزاء فرآورده : ویتا گنوس حاوی 90-80 میلی گرم عصاره خشک گیاه پنج انگشتVitex angnus -castus می باشد
مواد موثره :مواد موثره گیاه پنج انگشت بطور دقیق تعیین نگردیده است ولی عصاره این گیاه حاوی فلانوییدها (کاستیسین ) ایریدوئید گلیکوزید ( آکوبین و آگنوزید ) و روغن های فرار می باشد .
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر :مکانیسم اثر این فرآورده به اثبات نرسیده است ولی به نظر می رسد گیاه پنج انگشت با اثر بر محور هیپوتالاموس - هیپوفیز اثر خود را اعمال می کند . این گیاه باعث کاهش آزاد شدن FSH و افزایش آزاد شدن LH و پرولاکتین از هیپوفیز می گردد . مطالعات نشان داده است که گیاه پنج انگشت حاوی ترکیبات استروژنی نمی باشد و مستقیما بر روی تخمدانها تاثیر نمی گذارد . با بهبود ترشحات هورمونی از میزان عوارض حین یایسگی کم می کند و علی الخصوص از گرگرفتگی می کاهد.
تداخل دارویی :این دارو ممکن است با داروهای ضد بارداری خوراکی و هورمونی تداخل نماید .
مقدارمصرف :روزانه 40 قطره از دارو را در کمی آب یا آبمیوه ریخته و نیم ساعت قبل از صبحانه با معده خالی مصرف شود .
برای مشکل عدم پریود:
از ۷-۵ روز قبل از شروع قاعدگی استفاده شود.
یک قرص در روز و تا زمان شروع قاعدگی استفاده شود. پنج
روز بعد از مصرف پریود میشوید. در صورت پریود شدن مصرف دارو قطع گردد.
برای تنظیم عادت ماهانه و کاهش حجم خونریزی:
این دارو از روز ۷-۵ قاعدگی (از زمان پاک شدن) روزانه یک عدد تا پایان سیکل قاعدگی (روز ۳۲-۲۸) مصرف و از زمان شروع مجدد خونریزی نیز دارو قطع می شود. این طریقه مصرف بایستی شش ماه ادامه پیدا کند.
عوارض جانبی : در اکثر مطالعات انجام شده عوارض جانبی با مصرف این دارو مشاهده نگردیده است ولی بصورت نادر گرایشاتی مبنی بر بروز واکنشهای آلرژیک ،سردرد و افزایش خونریزی در دوران قاعدگی وجود دارد . در مواردی که بعد از زایمان مصرف شود زمان شروع اولین پریود را جلو می اندازد.
مصرف در حاملگی وشیردهی :این فرآورده با توجه به اثرات هورمونی آن در دوران بارداری ممنوعیت مصرف دارد.
اجزاء فرآورده : هر قرص روکش دار محتوی عصاره خشک شده میوه گیاه پنج انگشت ( Agni casti fructus ) به میزان 8/4 – 2/3 میلی گرم می باشد. معادل mg 55/0 – 5/0 اکوبین.
مواد موثــره : فلاونوئیدها ( کاستیسین، پن دولتین ,کریزوفانول D ) الکالوئیدها ( ویتیسین، ایریدوایدزآکو بین و اگونوزید ). ویتکسین و ایزو ویتکسین از مهمترین فلاونهای محلول در آب هستند.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم : مکانیسم اثر این فرآورده به اثبات نرسیده است ولی به نظر می رسد گیاه پنج انگشت با اثر بر محور هیپوتالاموس - هیپوفیز اثر خود را اعمال می کند . این گیاه باعث کاهش آزاد شدن FSH و افزایش آزاد شدن LH و پرولاکتین از هیپوفیز می گردد . مطالعات نشان داده است که گیاه پنج انگشت حاوی ترکیبات استروژنی نمی باشد و مستقیما بر روی تخمدانها تاثیر نمی گذارد . هورمون های FSH و LH در تولید استروژن ( هورمون جنسی زنانه ) از تخمدان ها و دوره تخمک گذاری در خانم ها موثرند. پنج انگشت مستقیماً بر روی محور هیپوتالاموس هیپوفیز اثر نموده و یک اثر استروژنی در زنان و اثر آنتی آندروژنیک بر روی مردان دارد.
آثار فارماکولوژی
: گیاه پنج انگشت ، گیاهی است با خاصیت فیتواستروژنیک که درحین یائسگی
بکار میرود . امروزه معلوم شده است که مواد موثره این گیاه با تاثیر روی
هیپوفیز ترشح پرولاکتین را کاهش میدهد . این اثر منجر به تحریک هورمونهای
گونادوتروپ FSH و LH میشود که در درمان اختلالات قاعدگی مفید است . بررسی
های انجام شده توسط چندین گروه تحقیقاتی نشان داده است که عصاره این گیاه
پیوند گیرنده های استروژن میشود و دارای اثر استروژنیک است . این گیاه قادر
است گرگرفتگی ، احتباس مایعات ، افسردگی و دیگر علائم یائسگی را برطرف
سازد . زیادی ترشح پرولاکتین ممکنست موجب تورم و درد پستان شود. مطالعات
نشان داده اند که میوه گیاه پنج انگشت سطح خونی پرولاکتین را از طریق اثر
روی گیرنده های دوپامین کاهش می دهد. عصاره گیاه پنج
انگشت همچنین بطورمفیدی اختلال فاز لوتئینی را برطرف می سازد، این اختلال
موجب کوتاه شدن دوره سیکل قاعدگی میشود که بعلت ناکافی بودن ترشح پروژسترون
بوجود می آید واین حالت از کم کاری جسم زرد حاصل می گردد.
ترشح
پرولاکتین از لب قدامی هیپوفیز توسط دوپامین کاهش می یابد و هورمون
آزادکننده تیروکسین ( TRH) ترشح آنرا تحریک می نماید. موادموثره موجود
در گیاه پنج انگشت واگونیست های صناعی دوپامین بطور قابل ملاحظه ای ترشح
بازال و ترشح پرولاکتین حاصل از تحریک توسط TRH را ازسلولهای جدا شده
هیپوفیز موش صحرائی مهارمی سازند.
این اثر وقفه ای را میتوان توسط
یک مهار کننده گیرنده دوپامین از بین برد این خاصیت اخیر تاکید کننده اثر
دوپامینرژیک گیاه پنج انگشت است مطالعات آزمایشگاهی نشان داده اند که مواد
موثره میوه پنج انگشت بطور اختصاصی پیوند گیرنده D2 دوپامین میشوند
داروهائی که ترشح پرولاکتین را کاهش می دهند فاز لوتئینی سیکل قاعدگی را
طولانی می نمایند. چنانچه این اثر توسط عصاره گیاه پنج انگشت به اثبات
رسیده است.
هیپرپرولاکتینمی و اختلال فاز لوتئینی هردو از علل بروز سندرم پیش از قاعدگی ( PMS ) ودرد پستان دوره ای بحساب می آیند. در مطالعات بالینی، نشان داده شده است که عصاره میوه گیاه پنج انگشت سندرم پیش قاعدگی، بخصوص التهاب و درد پستان را برطرف میسازد.
تداخل اثر : همراه با انتاگونسیت های دوپامین نباید مصرف گردد زیرا اثر آنرا کاهش می دهد.
موارد منع مصرف و نکات قابل توصیه
: این دارو نباید همراه با داروهای پروژسترونی و قرصهای ضدآبستنی مصرف
شود. فرآورده محتوی عصاره گیاه پنج انگشت ممکن است موجب تشدید دیسمنوره
اسپاسمودیک که مربوط به PMS نباشدگردد. این اثرممکن است مربوط به اثر شروع
کننده پروژسترون روی آزاد شدن پروستا گلاندین از اندومتر باشد. معهذا
فرآورده گیاه پنج انگشت معمولا دردرمان دیسمنوره اسپاسمودیک همراه با PMS و
دیسمنوره احتقانی مفید واقع میشود.در مواردی که بعد از زایمان مصرف شود
زمان شروع اولین پریود را جلو می اندازد.
مقدار مصرف : روزی 1 قرص بعد از غذا، این مقدار ممکن است در چندین ماه متوالی تا بهبود علائم مرتبا حتی در زمان خونریزی ماهانه مصرف گردد. عملکرد دارو کندبوده وگاهی باید به صورت طولانی مصرف شود.برای نمونه در نازائی و عدم تخمک گذاری حداقل ۵تا۷ماه مصرف شود.درآمنوره ثانویه باید بیش از ۲سال مصرف شود.اثرات آن بعد از یک یا دو سیکل مشخص وپس از ۴تا۶ ماه به حداکثر می رسد.
برای مشکل عدم پریود:
از ۷-۵ روز قبل از شروع قاعدگی استفاده شود.
یک قرص در روز و تا زمان شروع قاعدگی استفاده شود. پنج
روز بعد از مصرف پریود میشوید. در صورت پریود شدن مصرف دارو قطع گردد.
برای تنظیم عادت ماهانه و کاهش حجم خونریزی:
این دارو از روز ۷-۵ قاعدگی (از زمان پاک شدن) روزانه یک عدد تا پایان سیکل قاعدگی (روز ۳۲-۲۸) مصرف و از زمان شروع مجدد خونریزی نیز دارو قطع می شود. این طریقه مصرف بایستی شش ماه ادامه پیدا کند.
مصرف در حاملگی و شیردهی : توصیه نمی گردد.
دانازول(مصرف فقط با دستور پزشک)
(نام تجاری: Danocrine)
گروه دارویی: هورمون ها (آندروژن)
گروه درمانی: تستوسترون
شکل دارویی: کپسول
مصرف در دوران حاملگی: گروه X
موارد مصرف: بیماری اندومتریوز (رحم زنان) , بیماری فیبروکیستیک پستان
میزان مصرف: از 100 تا 400 میلی گرم و تا 2 تا 3 بار در روز متفاوت است.
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی , نارسایی کبدی و کلیوی, حاملگی و شیردهی
عوارض جانبی: چاقی (افزایش وزن) , پرمویی صورت , کوچک شدن پستان , چرب شدن پوست , گرگرفتگی , خشکی و سوزش , تغییر خلق , آکنه , کاهش پلاکت خون , افسردگی و درد عضلانی
توجهات: بیمار از نظر عوارض جانبی می بایست قبلا مطلع شده باشد.
آموزش: در بیماران مبتلا به صرع (تشنج) , میگرن , نارسایی قلبی با احتیاط مصرف شود.قاعدگی بعد از 2 تا 3 ماه طبیعی می شود.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی نگهداری شود.
